Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την τρίτη συχνότερη κακοήθη νόσο τόσο στους άντρες (μετά τον πνεύμονα και τον προστάτη) όσο και στις γυναίκες (πνεύμονας, μαστός). Η συνήθης ηλικία εμφάνισης του με εξαίρεση τις κληρονομικές μορφές είναι μετά το 50 έτος και γι’ αυτό συστήνεται η διενέργεια κολονοσκόπησης στην ηλικία αυτή. Με την κολονοσκόπηση μπορούμε να ανακαλύψουμε πολύποδες στο έντερο και να τους αφαιρέσουμε έγκαιρα πριν εξελιχθούν σε καρκίνο. Η εξέλιξη ενός πολύποδα σε καρκίνο χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα (από 5-10 έτη) και αυτό το χαρακτηριστικό είναι που μας δίνει το πλεονέκτημα της έγκαιρης διάγνωσης με κολονοσκόπηση ανά πενταετία.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει καλή πρόγνωση αν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά και μπορούμε να πετύχουμε πολύ υψηλά ποσοστά ίασης στα αρχικά στάδια. Το σημαντικότερο θεραπευτικό βήμα στην όλη θεραπεία είναι η ριζική και σωστή χειρουργική αντιμετώπιση.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει καλή πρόγνωση αν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά και μπορούμε να πετύχουμε πολύ υψηλά ποσοστά ίασης στα αρχικά στάδια. Το σημαντικότερο θεραπευτικό βήμα στην όλη θεραπεία είναι η ριζική και σωστή χειρουργική αντιμετώπιση.
Το κόλον (παχύ έντερο) βρίσκεται μέσα στην κοιλιακή χώρα και κρέμεται από μια «μεμβράνη» λίπους το μεσόκολο. Το μεσόκολο περιέχει το λίπος, τα αγγεία (αρτηρίες, φλέβες) και τους λεμφαδένες. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το κόλον χωρίζεται σε τμήματα και κάθε ένα από αυτά έχει την δική του αιμάτωση καθώς και την αντίστοιχη περιοχή στο μεσόκολο. Τα τμήματα του παχέος εντέρου είναι το ανιόν (δεξιό) κόλον, εγκάρσιο, κατιόν (αριστερό) και σιγμοειδές κόλον.
ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Παράγοντες οι οποίοι έχουν ενοχοποιηθεί ότι αυξάνουν την προδιάθεση για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:
- Ηλικία >50 ετών
- Ατομικό ιστορικό πολύποδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου
- Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (Ελκώδη Κολίτιδα ή Νόσος του Crohn)
- Κληρονιμικά σύνδρομα πολυποδίασης του εντέρου
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
- Διατροφή πλούσια σε λίπη και χαμηλή σε φυτικές ίνες
- Καθιστική ζωή
- Σακχαρώδης διαβλητης
- Παχυσαρκία
- Κάπνισμα
- Αλκοολ
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Συμπτώματα που πρέπει να μας προβληματίσουν και να μας οδηγήσουν να επισκεφθούμε έναν γαστρεντερολόγο ή έναν χειρουργό εξειδικευμένο στις παθήσεις του παχέος εντέρου είναι:
- Διαταραχές των κενώσεων που διαρκούν πάνω από 4 εβδομάδες (δυσκοιλιότητα, διάρροια, αλλαγή της σύστασης των κοπράνων,αίσθημα ατελούς κένωσης)
- Αίμα στα κόπρανα (ζωηρό κόκκινο ή μαύρα κόπρανα)
- Συχνοί πόνοι στην κοιλιά
- Αδυναμία-κόπωση
- Αναιμία (χαμηλός αιματοκρίτης)
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Έμετοι
Συνήθως ο καρκίνος του παχέος εντέρου στα αρχικά στάδια είναι ασυμπτωματικός, συνεπώς η κολονοσκόπηση μετά την ηλικία των 50 είναι η καλύτερη μέθοδος πρόληψης.
Συχνά οι επιπλοκές του καρκίνου του παχέος εντέρου όπως η απόφραξη του εντέρου, η αιμορραγία και η διάτρηση του εντέρου μπορεί να είναι και οι πρώτες εκδηλώσεις της νόσου.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Όταν υπάρχει υποψία καρκίνου του παχέος εντέρου, η προσέγγιση του ιατρού πρέπει να περιλαμβάνει:
- Κλινική εξέταση
- Δακτυλική εξέταση του ορθού και του πρωκτού
- Λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού
- Πρωκτοσκόπηση και ορθοσκόπηση στο ιατρείο
Η οριστική διάγνωση τίθεται μετά από κολονοσκόπηση και ιστολογική επιβεβαίωση (βιοψία) του καρκίνου του παχέος εντέρου.
ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ
Μετά την διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου πρέπει να γίνει σταδιοποίηση της νόσου, η οποία θα μας δώσει πληροφορίες σχετικά με την έκταση της νόσου, δηλαδή το μέγεθος του όγκου, αν διηθεί άλλα όργανα, αν έχει δώσει μεταστάσεις στους λεμφαδένες ή άλλες απομακρυσμένες μεταστάσεις (συκώτι, πνεύμονες).
Η σταδιοποίηση γίνεται με αξονική τομογραφία θώρακος, ανω και κάτω κοιλίας, και αιματολόγικές εξετάσεις. Ανάλογα με τα ευρήματα της αξονικής τομογραφίας μπορεί να χρειαστούν και άλλες εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία και PET-SCAN. Κάθε περίπτωση πρέπει να συζητείται στο ογκολογικό συμβούλιο για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας.
Η τελική σταδιοποίηση όσον αφορά τον όγκο και τους λεμφαδένες γίνεται μετά το χειρουργείο από την ιστολογική εξέταση του παρασκευάσματος. Το στάδιο του όγκου μετά την επέμβαση θα καθορίσει και την ανάγκη για συμπληρωματική χημειοθεραπεία .
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι χειρουργική νόσος. Η θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι η χειρουργική εξαίρεση του όγκου. Οι επεμβάσεις που γίνονται ονομάζονται «κολεκτομές» και αφορούν την εκτομή καθορισμένων τμημάτων του παχέος εντέρου, ανάλογα με την εντόπιση του όγκου, μαζί με τα αγγεία και τους λεμφαδένες (ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός) που τα συνοδεύουν. Στη συνέχεια γίνεται συρραφή των τμημάτων (αναστόμωση) για να αποκατασταθεί η συνέχεια του γαστρεντερικού σωλήνα.
Η συμπληρωματική θεραπεία στον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η χημειοθεραπεία, η οποία όμως εφαρμόζεται κατά περίπτωση. Αυτό συμβαίνει όταν ο όγκος είναι πολύ μεγάλος ή έχει διηθήσει άλλα όργανα, όταν υπάρχουν θετικοί λεμφαδένες ή επίσημες απομακρυσμένες μεταστάσεις. Η απόφαση για συμπληρωματική θεραπεία λαμβάνεται μετά από συζήτηση κάθε περιστατικού στο ογκολογικό συμβούλιο που αποτελείται από χειρουργούς, ογκολόγους, ακτινολόγους, και παθολογοανατόμους.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και η εκπαίδευση των νέων χειρουργών στη λαπαροσκοπική χειρουργική έχουν επιτρέψει να πραγματοποιούνται λαπαροσκοπικά οι περισσότερες επεμβάσεις για καρκίνο του παχέος εντέρου. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής έναντι της ανοικτής χειρουργικής είναι:
- Ελάχιστο χειρουργικό τραύμα
- Μικρότερη απώλεια αίματος
- Ταχεία κινητοποίηση και ανάρρωση του ασθενή
- Μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Λιγότερες μέρες νοσηλείας
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Μικρότερο ποσοστό μετεγχειρητικών επιπλοκών
- Μικρότερο ποσοστό δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφήσεων
ΠΡΟΛΗΨΗ
Για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου απαιτείται μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα και λαχανικά), μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους, αποφυγή καπνίσματος και οινοπνευματωδών, και η καθημερινή σωματική άσκηση. Το σημαντικότερο όλων όμως είναι η διενέργεια προληπτικής κολονοσκόπησης σε ηλικίες άνω των 50 ετών.
Ο κ. Πατσούρας εξειδικεύτηκε για 5 χρόνια στη χειρουργική του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού στο Ηνωμένο Βασίλειο σε εξειδικευμένα κέντρα και κέντρα προηγμένης λαπαροσκοπικής χειρουργικής ( St Mark’s Hospital & Academic Institute και St Thomas’ Hospital, Λονδίνο).
Ο κ. Πατσούρας εξειδικεύτηκε για 5 χρόνια στη χειρουργική του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού στο Ηνωμένο Βασίλειο σε εξειδικευμένα κέντρα και κέντρα προηγμένης λαπαροσκοπικής χειρουργικής ( St Mark’s Hospital & Academic Institute και St Thomas’ Hospital, Λονδίνο).